Co to są rozwiertaki do metalu?
Rozwiertaki do metalu to narzędzia służące do końcowej obróbki otworu walcowego lub stożkowego przy wymaganej wyższej klasie dokładności. Służą one do precyzyjnego poszerzania istniejących otworów w metalowych materiałach. Rozwiertaki do metalu wykonują otwór najczęściej w klasie od IT7 do IT5. Dzięki ich konstrukcji i ostrości mogą być używane zarówno ręcznie, jak i przy użyciu maszyn, zapewniając doskonałe wykończenie otworów.
Rozwiertaki do metalu najczęściej składają się z trzonka i ostrza, które jest przeznaczone do poszerzania i wygładzania otworów w metalowych powierzchniach. Jest to bardziej precyzyjna i zaawansowana wersja wiertła, która umożliwia wykonanie otworów o różnych średnicach idealnie dopasowanych do potrzeb użytkownika.
Do czego służą rozwiertaki do metalu?
Głównym zadaniem rozwiertaka do metalu jest poszerzanie już istniejącego otworu lub wygładzenie jego krawędzi. Dzięki temu można uzyskać idealny wymiar i kształt otworu, co jest niezwykle istotne w wielu pracach, np. przy montażu elementów metalowych. Ponadto mają one za zadanie poprawienie lub dostosowanie otworu do większych wymagań konstrukcyjnych to znaczy wykonanie otworu w bardzo wąskiej tolerancji wymiarowej lub przygotowanie otworu po operacji wiercenia do obróbki wykańczającej rozwiertakiem.
Rozwiertak do metalu jest szczególnie niezbędny w przypadku wykonywania gwintów i przygotowywania otworów pod śruby. Dzięki rozwiertakom do metalu uzyskujemy otwory o bardzo wąskiej tolerancji wymiarowej mierzonej w milimetrach lub mikronach, dodatkowo poprawiają one powierzchnię otworu zmniejszając jego chropowatość, ale i poprawiając geometrię i jego osiowość.
Rodzaje rozwiertaków do metalu pod względem wykonania
Rozwiertaki do metalu wykonywane są najczęściej ze stali szybkotnącej HSS, szybkotnącej kobaltowej HSSE Inox ale również ze stali szybkotnącej kobaltowej proszkowej HSSE-PM. Rozwiertaki do metalu HSS możemy stosować zarówno w obróbce ręcznej jak i maszynowej, mają dość dużą tolerancję na niedoskonałości rozwiercanego otworu, z tego powodu można je stosować w każdej maszynie. Dodatkową zaletą jest ich cena, przy produkcji jednostkowej oraz mało seryjnej jest to bardzo ważny parametr.
Natomiast rozwiertaki VHM węglikowe są narzędziami o dużej twardości, wytrzymałości na ścieranie oraz temperatury, są bardzo wydajne w czasie obróbki, natomiast mają bardzo małą tolerancję na nie osiowość otworu, jego przekoszenia lub bicie oprawki. Można w ich przypadku stosować bardzo wysokie parametry skrawania jak obroty oraz posuw.
Rodzaje rozwiertaków do metalu pod względem kształtu
Podstawowym rodzajem rozwiertaka do metalu jest tzw. rozwiertak spiralny. Jest to najbardziej popularny i uniwersalny model, który może być stosowany do większości prac obróbki metalu. Składa się on z trzonka z przeciwgrotami oraz spiralnie rozmieszczonych nacięć, które odprowadzają wióry z otworu. Oprócz rozwiertaka spiralnego, na rynku dostępne są także inne rodzaje rozwiertaków, takie jak rozwiertaki stożkowe, rozwiertaki cylindryczne czy rozwiertaki trzpieniowe.
Rozwiertaki stożkowe są przeznaczone głównie do obróbki metalowych elementów z gwintami. Mają one kształt stożka, co pozwala na dopasowanie do różnych kątów gwintowania. Rozwiertaki cylindryczne natomiast są stosowane do wykonywania otworów o stałym rozmiarze. Najczęściej wykorzystuje się je do walcowania i wygładzania otworów o większej średnicy.
Pozostałe rodzaje rozwiertaków do metalu
Rozwiertaki do metalu można podzielić również pod względem następujących parametrów:
- ze względu na rodzaj obrabianego otworu – rozwiertaki do otworów walcowych i stożkowych,
- ze względu na dokładność obróbki – zdzieraki i wykańczaki,
- ze względu na sposób pracy – rozwiertaki nastawne, rozwiertaki maszynowe, rozwiertaki ręczne,
- ze względu na możliwości eksploatacyjne – rozwiertaki stałe i nastawne,
- ze względu na mocowanie – rozwiertaki trzpieniowe i nasadzeniowe.
W przypadku rozwiertaków do otworów stożkowych obróbka ma na celu usunięcie większej ilości materiału – przekształcenie wstępnie wykonanego wiertłem otworu walcowego w stożkowy. Zazwyczaj używa się kompletu trzech rozwiertaków – wstępnego, zdzieraka i wykańczaka.
Warto wyróżnić również rozwiertaki do metalu, które używa się do precyzyjnej i szybkiej pracy. Istotne są także rozwiertaki maszynowe stworzone z myślą o zastosowaniach na maszynach CNC i innym zaawansowanym sprzęcie. Zapewniają one doskonałą powtarzalność i efektywność, stosowane są w wymaganej wyższej klasie doskonałości. Ciekawostką jest istnienie specjalnych rozwiertaków do stali, także rozwiertaków kotlarskich.
Jak prawidłowo wybrać rozwiertak do metalu?
Wybierając rozwiertak do metalu warto zwrócić uwagę na trwałość i jakość wykonania narzędzia. Materiał, z którego wykonany jest trzonek i ostrze, powinien być odporny na korozję, aby nie ulegał szybkiemu zużyciu. W przypadku rozwiertaków spiralnych istotne jest również, aby nacięcia na spirali były wykonane precyzyjnie i równo, co zapewni płynną obróbkę i dokładność wykonywanych otworów.
Jakość rozwiertaków wpływa bezpośrednio na efektywność obróbki. Ich możliwości eksploatacyjne odpowiadają za jakość i dokładność obróbki. Wysoka jakość materiałów i precyzyjne wykonanie zapewniają skuteczne i trwałe działanie narzędzia. Dobrze wykonane rozwiertaki minimalizują drgania i ścieranie, co ma kluczowe znaczenie dla precyzji i tego, jaka będzie ostatecznie postać obrabianego otworu.
Podsumowanie
Podsumowując, rozwiertaki do metalu są nieodzownym narzędziem dla każdego majsterkowicza czy rzemieślnika zajmującego się obróbką metalu. Ich precyzyjne działanie pozwala na wykonywanie dokładnych i idealnie dopasowanych otworów. Warto pamiętać, że wybór odpowiedniego rodzaju rozwiertaka zależy od rodzaju przeprowadzanych prac i materiału, który obrabiamy. Dlatego też warto mieć w swojej kolekcji kilka różnych modeli, aby być przygotowanym do wykonywania różnorodnych zadań.
Wybierając konkretny model rozwiertaka do metalu zawsze należy rozpocząć od określenia rodzaju metalu, który zamierzasz poddać obróbce. Niektóre metale są bardziej twarde niż inne i wymagają specjalnego narzędzia. Zwróć uwagę także na odpowiednie dobranie rozmiaru rozwiertaka do metalu do pożądanego rozmiaru otworu. Wybór zbyt małego lub zbyt dużego narzędzia może doprowadzić z czasem do problemu, lub nawet braku możliwości wykonania pracy. Wybierz odpowiedni typ rozwiertaka w zależności od rodzaju pracy – czy to manualna obróbka, praca na wiertarce czy maszynie CNC. Jeżeli nie jesteś pewny, jaki model wybrać skonsultuj się z doświadczonymi sprzedawcami. Tylko odpowiednia jakość zapewni dokładność i trwałość w dłuższej perspektywie.
